1981 (Gamma) (cd-uitgave 1983 Decca)
Als je een conceptalbum wilt maken, luister dan eerst eens goed naar “Nude”, de achtste studiovrucht van de Engelse progband Camel. Dit werkstuk mag gerust gelden als het summum binnen het genre van de progressieve rock en dat in 1981.
“Nude” kent een ijzersterk concept. Dit is gebaseerd op een waargebeurd verhaal van een Japanse soldaat die na de Tweede Wereldoorlog nog 29 jaar op een Filipijns eiland heeft gezeten in de waan dat de strijd nog steeds gaande was. Susan Hoover, de partner van frontman Andy Latimer, heeft een eigen draai aan dit gebeuren gegeven en ze heeft ook de songteksten voor het album geschreven. Het is onvoorstelbaar hoe je wordt meegezogen in het verhaal. Je bent deelgenoot van z’n triomfantelijke onthaal in eigen land. Haar schrijfsel maakt ook duidelijk dat de hoofdpersoon niet kan aarden in de geciviliseerde samenleving en uiteindelijk in een bootje terugkeert naar z’n eiland. Erg beeldend mevrouw Hoover, op naar de interpretaties van uw man en z’n bandmakkers.
Het sterke van “Nude” is dat de muzikale invullingen beregoed zijn en bij vlagen zelfs Camel op z’n best laat horen. Het melodische gitaarspel van Latimer fonkelt als de mooiste vlammen en de basgitaar van Colin Bass zoeft en knort dat het een lieve lust is. De drums van Andy Ward spetteren er flink op los en de diverse toetsenpartijen klinken smaak-en sfeervol. Verder geven kleurpotloden als dwarsfluit, saxofoon, koto en zelfs tuba een fraaie tint aan de muziek terwijl de warme, ietwat lijzige vocalen van Latimer en Bass een typisch Camelgevoel creëren.
Een boeiend aspect van “Nude” is de variatie aangezien deze immens is. Het album telt vijftien nummers die gelukkig niet een band laten horen die qua stijl zomaar wat aanrommelt. “Nude” is een album met visie dat je direct al vanaf openingsnummer City Life meesleept in een wat ongrijpbare sfeer. Na deze midtempo popprogsong waarin Mel Collins een vinnige saxsolo laat horen, volgt het ultrakorte titelnummer dat uitmond in de prachtige ballad Drafted met daarin een weergaloos gitaarmoment. Na deze songmatige tracks duikt Camel het diepe in met een wervelend instrumentaal tweeluik bestaande uit de nummers Docks en Beached. De band brengt hier volvette prog met af en toe een jazzrock-allure om je vingers bij af te likken. Speciale vermelding hier voor de zalige drumbreaks die Andy Ward aan zijn drumkit heeft ontlokt. Het tweeluik krijgt een stemmig vervolg met Landscapes dat dienst doet als mindfullnesstherapie. Het brengt in ieder geval een mooi, kalm eind aan de A-kant van de lp.
De B-kant opent met het percusieve Changing Places, een nummer richting wereldmuziek en dat is een stijl die we wel vaker tegenkomen op deze zijde. Listig wordt die dromerige sfeer onderbroken door andersoortige nummers zoals het fanfare-achtige The Homecoming, het wervelende Captured dat niet had misstaan als onderdeel van bovengenoemde tweeluik of het met bluesy gitaarwerk doorspekte Lies. Ter afsluiting is er het melodieuze The Last Farewell dat uit twee delen bestaat. Allereerst is er het newage-achtige The Birthday Cake maar al snel blaast Latimer het in Nude’s Return op tot monumentale proporties en zorgen de roffelende drums voor een open eind aan het geheel.
Camel heeft met ‘’Nude’’ het ultieme bewijs geleverd dat een sterk concept van toegevoegde waarde is op een album. Niet dat we dat niet wisten, het kan niet genoeg gezegd worden.
© Dick van der Heijde 2023