2023 (Xymphonia Records)
The Foundation is een project rondom toetsenist/componist Ron Lammers dat zich bezighoudt met progressieve rock die sferisch, melodieus, bombastisch en stevig van aard is. De muziek die we horen op “Mask”, de wervelende eerste vrucht van The Foundation, is vooral royaal overgoten met een smeuïge laag neo-prog. Het moet appeltje-eitje zijn geweest om een geschikt label te vinden voor “Mask” aangezien Lammers zelf de baas is van Xymphonia Records. Tja, dan hoef je niet hard te kloppen om binnen te komen.
Toch, als Lammers uitbater was geweest van het plaatselijke poffertjeskraam, had hij ook hoge ogen gegooid in het veld van de platenmaatschappijen, simpelweg omdat “Mask” een beestachtig goed album is. De kracht van dit nog geen vijftig minuten durende werkstuk is dat het concept dat er aan ten grondslag ligt zowel in de songteksten als in de muzikale expressies goed naar voren komt. Ook het verzorgde artwork levert trouwens een bijdrage aan dit prachtige geheel. Het concept is semi-autobiografisch en vertelt min of meer het levensverhaal van Lammers zelf, zij het dat het vanuit een algemeen perspectief gebracht wordt. “Mask” begint in de baarmoeder en gaat via de geboorte naar de prestatiegerichte maatschappij waarna wanhoop en ontreddering volgen. Dan gaan de maskers af, de hoofdpersoon ziet het licht en betreedt het leven met een nieuw elan, met een frisse toekomst voor de boeg. Dit alles wordt in muziek omgezet door een tienkoppig gezelschap, inclusief chef de mission Lammers.
Drie projectleden hebben een verleden bij Knight Area: zanger Mark Smit die ook het merendeel van de teksten heeft geschreven, de uitstekende gitarist Rinie Huigen en de fenomenale bassist Gijs Koopman die met z’n ronkende Rickenbacker en z’n diepe baspedalen de muziek de nodige smakelijkheden geeft.
Tevens zijn er drie leden van de band Autumn aanwezig, Jens van der Valk op gitaar, Jan Munnik op toetsen en drummer Jan Grijpstra. Daarnaast zijn er nog drie muzikanten van de partij om de sfeer van dit album met gitaar, viool en dwarsfluit te verrijken. Toch heeft Lammers zijn visie over het geheel niet laten vertroebelen door het grote aantal muzikanten in het project en de vele meningen die daardoor op hem zijn afgekomen. Hoewel The Foundation qua bombast te vergelijken valt met de Schotse band Pallas, bezwijkt men ook hier niet onder z’n eigen gewicht. Dat heeft alles te maken met de compositorische weelde van het materiaal. Er gebeurt nogal wat.
De eerste twee nummers zijn sfeervol en instrumentaal. Zo heeft opener Before The Dawn een onmiskenbare Pink Floyd-vibe met een zweverig toetsenintro en later aangevuld met lyrisch gitaarspel. Birth is ook een magnifieke opeenstapeling van pakkende melodieën. Wat een gave lijnen weet gitarist Rinie Huigen aan z’n instrument te ontlokken en dat terwijl Jens van der Valk ons met z’n zessnaar al schromelijk verwend heeft in het vorige nummer. Maar het wordt nog doller. In Climbing Mountains gaat Mark Smit zingen en vanaf dat moment gaat het album nog meer leven. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is komt er nog even een passage dwarsfluit en viool voorbij. Aan variatie geen gebrek. In Blind To Reality zit een gitaarduel van beide snaarvirtuozen om je vingers bij af te likken en in Despair, de titel doet het al vermoeden, wordt de sfeer een stuk grimmiger. Het epische titelnummer Mask is de gamechanger van het album. Pakkende neo-progriedels maken het tot het hoogtepunt van het album. De samenwerking tussen Ron Lammers en Jan Munnik op de klavieren is regelmatig adembenemend in effectiviteit. In de daaropvolgende drie nummers klinkt een wat luchtiger bandgeluid door. Met name in Unconditional leidt dat tot een fantastische zanglijn en ook in de afsluiter Future laat Smit met z’n expressieve stem horen dat hij geknipt is voor dit project.
Ron Lammers heeft met “Mask” een album gemaakt dat van A tot Z professionaliteit uitstraalt. Het artwork en de geluidskwaliteit zijn subliem maar het is toch echt de muziek zelf die next level is. Luisterend naar “Mask” hoor je tien muzikanten die het beste in elkaar naar boven halen en dat is heel wat.
© Dick van der Heijde 2023