1976 (Charisma)
Eind ’74 deelt Peter Gabriel intern mee Genesis wegens een verschil in visie te willen verlaten en een paar maanden later voegt hij de daad bij het woord. Die dag kan voor velen beschouwd worden als een inktzwarte. Er volgen meer dan 400 audities op zoek naar een nieuwe zanger en na een korte overweging om als instrumentale band verder te gaan wordt de oplossing dicht bij huis gevonden. Phil Collins die naast z’n drumwerk ook achtergrondzang en in twee softe nummers de lead had gedaan, wordt de nieuwe frontman en de rest is geschiedenis.
Het sterke van de twee albums die na het vertrek van Gabriel volgen is dat ze het symfonische genre blijven omarmen, mede omdat gitarist Steve Hackett nog van de partij is. De albums in kwestie, het hier besproken “A Trick Of The Tail” van begin ‘76 en diens opvolger “Wind And Wuthering” van nog geen jaar later, zijn weliswaar wat minder complex van structuur, tot de verbeelding spreken doen ze net zo hard. Wat dat betreft versterkt de prachtige hoes van “A Trick Of The Tail” de muziek enorm. Zeven van de acht nummers zijn vocaal en de karakters van deze tracks zijn gedetailleerd getekend door Colin Elgie, een medewerker van het vermaarde ontwerpbureau Hypgnosis. Gebroederlijk staan ze daar allemaal op een rij, alsof ze uit de muziek zijn weggelopen. De oude vrouw en de spiegel, de politieman en de bandiet, het duivelse beest, de rechter en de jager met het harige knaagdier en nog veel meer. Het goede van deze omslag is dat dit bonte rariteitenkabinet muziek representeert die evenzo prikkelend is. Het is daardoor een sterk geheel.
Opener Dance On A Volcano sluit nog het meeste aan bij hun eerdere muziek, weelderig en vol tempo- en sfeerwisselingen. Een glansrol hier is weggelegd voor zowel de drummer als de zanger die Phil Collins is. Met z’n ongekend groovy spel geeft hij nog meer dynamiek aan de muziek dan dat deze al heeft. Collins is het perfecte bindmiddel tussen alle smakelijkheden die het album rijk is. Laat de gitaar maar lekker gieren en de toetsen er maar lustig op los pingelen, Collins leidt het allemaal wel in goede banen. Op zich niks nieuws natuurlijk, maar als zanger moet hij toch echt met de billen bloot. In Dance On A Volcano gaat hij werkelijk als een raket. Aan alles in z’n stem kan je horen dat hij drummer is, wat een timing, wat een nuances. Dat belooft veel voor de rest van het materiaal.
De overgang van dit bruisende nummer naar het kalme Entangled is ronduit geniaal. Dit nummer is Genesis op z’n mooist. Zwierige 12-snarige gitaartokkels begeleiden de bezielde stem van Collins en z’n collega’s van de achtergrondzang. Als dan de synth en de Mellotron zich op de voorgrond nestelen zou je het liefst voor altijd in de droomwereld van Genesis willen blijven, weg van de harde realiteit. We gaan verder.
Met Squonk levert de band een markant nummer af, een slepende compositie die gebaseerd is op een log drumritme richting Kashmir van Led Zeppelin. Fraai is het toetsenstuk dat volgt op de woorden you better watch out, you better watch out. De gevoelens zijn een rare mengeling van aandoenlijkheid en euforie. Met het door Tony Banks geschreven Mad Man Moon vervolgt Genesis het album op hun betrouwbare wijze. Het pastorale spel op de piano sleept je mee naar surrealistische velden en hoewel Banks even het beeld wat voller maakt blijft het toch een betoverend mooi nummer.
De boeiende sfeer van het album krijgt met Robbery, Assault And Battery een prima doorstart. Naast een humoristische tekst en enkele momenten met typetjeszang van Collins bevat dit nummer ook een formidabele toetsensolo. Dat is nou tekenend voor het relativeringsvermogen van Genesis, de context waarbinnen gewerkt wordt kan elk moment aangewend worden voor iets verrassends. Zo ligt de ballad Ripples geheel in de lijn der verwachtingen, inclusief een juweel van gitaarsolo. De surprise zit dan ook niet in het nummer zelf maar in het daaropvolgende titelnummer. Grappig hoe de flow van het album een lichtvoetige wending neemt en deze is nodig ook. Genesis brengt met Los Endos namelijk een afsluiter van formaat. Het instrumentale nummer lijkt met al z’n bombast nogal uit z’n voegen te barsten maar we hebben het hier over Genesis hè. Lustig dreunt het nummer voort en ondertussen passeren er enkele melodieën van eerdere nummers zoals Dance On A Volcano en Squonk. Het nummer eindigt met een effectieve fade-out waardoor dit album in de oneindigheid wegebt. Prachtig.
Met “A Trick Of The Tail” heeft Genesis een geweldige doorstart gemaakt na het vertrek van de charismatische Gabriel. Het is alleen jammer dat de band na de opvolger “Wind and Wuthering” steeds meer ten prooi is gevallen aan de commercie. Dat maakt dat “A Trick Of The Tail” zo’n bijzondere plaats inneemt binnen het oeuvre van Genesis.
© Dick van der Heijde 2023