2022 (Oskar)
Iedere keer als de Friese progband Flamborough Head met een nieuw album komt, is het een zekerheid dat de klasse ervan afdruipt. De kwaliteit van het gebodene op zowel compositorisch als speltechnisch vlak staat bij het gezelschap altijd torenhoog in het vaandel, maar ook het geluid is van een uitstekend niveau. Het is nooit anders geweest en ook met het hier besproken nieuwe “Jumping The Milestone”, hun achtste studioalbum, staan de vlaggen weer fier te wapperen.
Toch klinkt het allemaal een tikkeltje anders dan anders. Het is op momenten lichtvoetiger met meer melancholie en minder urgentie. We horen vijf muzikanten die zich op hun gemak voelen en daardoor een ontspannen gloed over het geheel leggen. Zou het aan de vernieuwde bezetting liggen? Ik denk het eigenlijk wel.
Allereerst is daar de terugkeer van Eddie Mulder, ditmaal niet op gitaar maar op basgitaar hetgeen hij geweldig kan. Tevens is er een nieuwe gitarist binnen de gelederen en dat is geen kleintje. Hans Spitzen is zijn naam, gitaarleraar z’n beroep. Ik heb me laten vertellen dat hij jaren geleden in een bak smaakwater is gevallen en de gevolgen daarvan nog steeds ondervindt. Zijn gevoelige spel is helemaal doordrenkt met invloeden van Andy Latimer, Steve Hackett en David Gilmour en niet alleen elektrisch. Regelmatig is er een slagje op de akoestische gitaar of een smaakvolle sfeerwisseling in tokkel-modus. Nee, hem kan je wel om een boodschap sturen.
Naast deze twee mutaties zijn er drie posities ingekleed door de ‘oude garde’. Zo worden we weer aangenaam vermaakt door de heldere, nette stem van Margriet Boonsma die wat mij betreft haar beste zangprestatie ooit aflevert. Zij zingt gelukkig zonder een irritante vibrato of van die verminkende ad libs. Boonsma heeft al die tra-la-la niet nodig en doet het met haar eigen organiek. Ook haar spel op de dwars- en blokfluit is betekenisvoller dan voorheen. Haar partijen (en dat zijn er heel wat) brengen meer diepte aan in het geheel. Over diepte gesproken, laten we het eens over de toetsenist hebben. Wie de meeste harmonieën aanbrengt in de muziek is ongetwijfeld Flamborough Head-veteraan Edo Spanninga die op “Jumping The Milestone” weer smaakvol in de akkoorden duikt. Tevens komt hij met de nodige thema’s, riedels, lijntjes etc. Zo horen we in de zwierige opener The Garden Shed een heerlijke passage waar een neo-proggy toetsenriedel die omlijst wordt door stevige gitaarriffs. Hier wordt ook de klasse onderstreept van drummer Koen Roozen. Al jarenlang voorziet hij de muziek van Flamborough Head van adequaat en dynamisch drumwerk.
Ik heb het in bovenstaande alinea’s nogal uitgebreid over de bezetting en dat is niet voor niks. Ik heb namelijk sterk het idee dat de groepsdynamiek zoals die geldt op dit album cruciaal is geweest voor het eindresultaat. Anders gezegd: op “Jumping The Milestone” draait het om de muziek als geheel. Toch ben ik als recensent altijd bezig met de details. Op naar de bespreking van de nummers, het zijn er slechts zes.
Na de sterke opener The Garden Shed, dat zich mag scharen bij mijn favoriete Flamborough Head-nummers, dient het toegankelijke Tomorrow is Another Day zich aan. Als je de folky kant van het bandgeluid wilt belichten, grijp je kans. Het Ayreon-achtige fluitthema liegt er niet om evenals het kolkende orgel. Het gitaarwerk in dit nummer is prima, inclusief het slot waar fluit en gitaar samen op gaan.
Met het vlotte Start Of A Nightmare was het liefde op het eerste gezicht en dat is opmerkelijk aangezien ik nooit zo gecharmeerd ben van uptempo muziek. Het gitaarspel van Hans Spitzen is er zo aanstekelijk dat ik direct om was. Wat een sound. In het nummer gebeurt een heleboel. Een kort spookachtig geluidsfragment neemt je mee in dit caleidoscopische nummer dat qua stijl steeds maar teruggrijpt op het oude Kayak. Het wemelt er van de orgelakkoorden, opmerkelijk is die passage met dat stokoude transistor-orgeltje. Andere verbazingwekkende momenten zijn de partijen op de blokfluit, de sprankelende akoestische gitaar, de solospot van de basgitaar, de terugval in dynamiek en uiteraard elke snaarbeweging van dhr. Spitzen.
Fear Of Failure is ook weer zo onnoemelijk fraai. Het enige dat je maar hoeft te doen is je een voorstelling maken van hoe IQ zou klinken met een zangeres. Dat de vele strings je dan ongegeneerd vloeren is het risico van het vak.
Walls Of Words/Signs Misread gaat van start als een tamelijk toegankelijk nummer in doorsnee Flamborough Head-stijl. Precies op tijd is daar een interessante switch en komt er een lang instrumentaal stuk. Dit wordt ingeleid door smakelijke basgitaar en orgel om vervolgens in een rustig stuk te duiken dat zijn weerga niet kent. Een terugkeer naar het toegankelijke begin maakt de cirkel rond.
En dan het slot. Het door Hans Spitzen geschreven titelnummer is de beste afsluiter die het album zich wensen kan. De tekst gaat over het ouder worden. De melancholieke piano in het intro zet gelijk al de sfeer. Fraaie zangblokken en uitgekiende instrumentaties maken deze complexe epic tot een boeiende. Als dan de finale een dragend karakter aan het palet toevoegt en de smekende gitaar het album een open eind geeft is het opperdepop.
Flamborough Head heeft met “Jumping The Milestone” een prettig vervolg gegeven aan hun carrière. Het album laat een gedreven stel muzikanten horen die hun goeddoordachte muziek op een ontspannen manier laten klinken. Het zal vast te maken hebben met de albumtitel….
© Dick van der Heijde 2022