1994 (SI Music)
“Moonshine” is het derde studioalbum van de Poolse neoprogband Collage. Het werkstuk verschijnt in 1994 en mede door het wereldwijde succes ervan weet de band (vooral in eigen land) een enorme populariteit op te bouwen en terecht.
Ik vind het dan ook een grote uitdaging dit album te bespreken aangezien de muziek er bij mij inhakt met de slagkracht van een op drift geraakte drilboor. Eerlijk gezegd zag ik een beetje op tegen het omschrijven van wat het album met me doet. Nu wil ik niet overdrijven maar “Moonshine” bevat wat mij betreft 67 minuten ubermuziek. Tja, leg dat maar eens uit.
Natuurlijk heb ik lovende woorden over voor het bombastische karakter van het album en ook wil ik niet voorbijgaan aan de lyrische melodieën en solo’s waar gitarist Mirek Gil mee strooit. Tevens wil ik onderstrepen dat “Moonshine” naar mijn mening het beste neoprogalbum ever is. Wat voor mij echter van “Moonshine” een magistraal meesterwerk maakt is de intuïtieve interactie die tijdens het musiceren gevangen is. Wat een chemie gutst er uit de boxen. Het album laat een groepsdynamiek horen met een omvang die aan te duiden valt met de letters XXL. Collage heeft de beschikking over vijf zeer kundige muzikanten en eens te meer blijkt dat de som der delen veel en veel groter is.
De inventieve manier van drummen die Wojtek Szadkowski aan de dag legt en het soepele baswerk van z’n maatje met de tongbrekende naam Piotr Mintay Witkowski laten de vaak orkestrale toetsenpartijen en het hypermelodische gitaarspel volop de ruimte innemen zonder zichzelf daarbij op de achtergrond te plaatsen. De mooie zangpartijen van Robert Amirian zitten altijd vol emotie en maken het plaatje bijna compleet. Afmaker is de mooie heldere productie van het album die altijd een warme en zweverige sfeer toevoegt. Je hoort dat alles met de grootste nauwkeurigheid is uitgevoerd om alle muzikale verrichtingen zo optimaal mogelijk te tonen.
We horen weet ik hoeveel tempo- en sfeerwisselingen die allemaal zijn ondergebracht in acht songs. Ga er niet van uit dat de nummers strak gestructureerd zijn. Er ligt uiteraard een deugdelijke compositie aan ten grondslag maar je hoort vooral veel spontaniteit en spelvreugde. Wat dat betreft is de keuze om te openen met Heroes Cry een geweldige. Strakke toetsentonen krijgen bijval van een monumentaal drumritme waarna je zes minuten lang wordt platgewalst door zalige neo-prog zonder handrem. In het daaropvolgende In Your Eyes wordt je adem bijna een kwartierlang ontnomen door de schoonheid van muziek. Niet alleen is er prachtige piano tevens komt Collage met de mooiste minuten die de rockmuziek naar mijn idee ooit heeft voortgebracht. Wat er tussen de derde en de vijfde minuut gebeurt, is zo listig. Het fenomeen spanning opbouwen-spanning inlossen ontaardt hier in een gitaarsolo van ongekende klasse. De rest van dit meeslepende nummer laat horen welk een smaakvol drummer Szadkowski is.
Vervolgens komt Lovely Day dat elke keer dat het klinkt z’n titel waarmaakt. Living In The Moonlight is het meest toegankelijke nummer van de acht, een geweldige popsong met een tintelend refrein dat Collage op z’n best laat horen. Ik heb het nummer op diverse playlists staan en het beroerd me steeds weer.
Met The Blues, Wings In The Night en het epische titelnummer Moonshine neemt de band een formidabele afslag door de intensiteit op te schroeven. Zo kent The Blues heerlijke up-tempo gedeelten en heeft Wings In The Night mooie gedragen passages die naar mijn idee het hoogtepunt van het album vormen. Mag-ni-fiek. In het titelnummer klinkt enige bombast door van het grimmige soort. Deze geeft aan dat de hoofdpersoon verlost raakt van de demonen die hem kwellen. Amirian zingt ‘no more disillusions, no more screaming silence, no more tears, no shadows in the dark’. Het laatste nummer War Is Over sluit daar perfect op aan en niet alleen qua titel, ook de luchtigheid van het liedje en het gebruik van de mandoline maken de cirkel rond.
De oorspronkelijke “Moonshine” zal niet meer te verkrijgen zijn maar het Poolse label Metal Mind heeft het album in 2003 heruitgegeven inclusief enkele bonustracks. Bij deze.
© Dick van der Heijde 2022